De positie van de scheikunde in de akademie in naoorlogs Nederland
(Amsterdam: KNAW, 2005).
‘Zuiver om de Wetenschap’ is de lijfspreuk van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Hiermee wordt verwezen naar zowel het zuivere, objectieve karakter van wetenschap als naar de missie van de KNAW: wetenschapsbevordering.
Op welke wijze heeft in de afgelopen halve eeuw de Akademie – als organisatie van vooraanstaande wetenschappers – de wetenschap gestimuleerd?
Dit boek neemt de scheikunde als vertrekpunt voor een analyse van de rol van de Akademie in maatschappij en politiek. Nederlandse chemici en chemisch-technologen stonden en staan internationaal in hoog aanzien. Anderzijds heeft sinds de jaren zeventig de scheikunde een slecht imago bij het grote publiek en daar komt maar langzaam verbetering in. Uiteengezet wordt hoe de KNAW via haar wetenschappelijke raden en commissies zowel de wetenschap afbakent van overige vormen van kennisvermeerdering als een brug slaat met politiek en maatschappij. Zo vormt de Akademie Commissie voor de Chemie (ACC) al drie decennia een belangrijke stem in het wetenschapsbeleid.
De conclusie is dat wetenschapsbeoefening is als ‘dansen op een hete plaat’: wetenschap moet autonoom zijn maar is tegelijkertijd afhankelijk van politiek en bedrijfsleven. In dit spanningsveld speelt de KNAW met haar raden en commissies een rol. Dit is een belangrijke rol omdat het vertrouwen in wetenschap berust op de instituties waarbinnen die wetenschappelijke kennis wordt geproduceerd.